Cursus in 2022: De kunst van bijbeluitleg, van Tora, Profeten, Geschriften en Nieuw Testament voor Lemba gemeenteleiders
Dat is de cursus die Lion Erwteman gaat geven in samenwerking met het leiderschapsteam (Joseph Shulam, Yuda Bachana en Daniel Stern) van de Joodse Messiasbelijdende gemeente Netivyah in Jeruzalem, Israël. Hij geeft deze cursus in het Engels per Zoom aan gemeenteleiders in Zimbabwe. Zij zijn leden van de Lemba stam (zie onder).
Hoofddoel: begrijpen dat uitleg geleid wordt door motieven; en inzien welke motieven dat zijn. Onze persoonlijke visie van wie G’d is en wat Hij doet is van grote invloed op onze interpretatie van de Bijbel. Wet, genade, man, vrouw, ziekte, lijden, dood, doop, ook die visie brengt filters aan in ons hoofd en kan maken dat we niet lezen wat er staat, of bedoeld wordt. Kennis van de maatschappij waarin het Nieuwe Testament tot stand is gekomen, en de totaal andere maatschappij en cultuur waarin Mosjee heeft geleefd, krijgt onze aandacht, omdat we bezig zijn de Bijbel tot zijn recht te laten komen.
De Lemba-stamleden, een stam van 70.000 tot 80.000 leden die in het centrum van Zimbabwe en het noorden van Zuid-Afrika wonen, hebben genetische tests laten uitvoeren door Britse wetenschappers. Deze tests hebben onthuld, dat velen van de Lemba van Joodse afkomst zijn. Ze behoren genetisch tot een van de verloren stammen van Israël, nl. tot Levi. De Lemba hebben bovendien gewoonten die vergelijkbaar zijn met die van de Joodse. Lemba eet geen varkensvlees of ander voedsel dat door de Tora is verboden. Evenmin eten zij verboden combinaties van toegestaan voedsel. Ze dragen keppeltjesachtige hoofdbedekking en ze slachten rituele dieren. Eén keer per week hebben zij een heilige dag en ze plaatsen een Davidster op hun grafstenen.
Volgens hun mondelinge overlevering stammen de Lemba af van zeven Joodse mannen die 2500 jaar geleden Israël verlieten en met Afrikaanse vrouwen zijn getrouwd. De Lemba geven er de voorkeur aan, dat hun kinderen met andere Lembas trouwen; het huwelijk met niet-Lembas wordt ontmoedigd. Hun heilige gebedstaal is een mengeling van Hebreeuws en Arabisch. Ze hebben een replica van de Bijbelse Ark van het Verbond in gebruik, bekend als de 'ngoma lungundu', wat 'de trommel die dondert' betekent. Het object werd onlangs tentoongesteld in een museum in Harare, Zimbabwe; en het heeft velen van de Lemba trots gemaakt.
Zij zeggen dat de ark bijna 700 jaar geleden werd gebouwd uit de overblijfselen van de oorspronkelijke ark, die volgens de Bijbel werd gebruikt om de Tien Geboden in te bewaren. Decennia lang werd gedacht, dat deze oude heilige Ark verloren was gegaan, totdat deze onlangs werd ontdekt in een opslagruimte in de hoofdstad Harare. De Buba zijn leden van de priesterlijke clan van de Lemba – een van de 12 clans – hebben een genetische aanwezigheid (*), die ook wordt aangetroffen in de Kohaniem, de Joodse priesterlijke lijn wereldwijd. "Dit was geweldig", vertelde professor Tudor Parfitt van de Universiteit van Londen aan de BBC. "Het lijkt erop dat het Joodse priesterschap in het Westen werd voortgezet door mensen die Cohen heetten, en op dezelfde manier werd het voortgezet door de priesterlijke clan van de Lemba." Lees ook dit Israëlische krantenartikel in Haaretz.
(*) In 1997 ontdekten genetische onderzoekers, met name Mark G. Thomas, Tudor Parfitt en David Goldstein (zie American Journal of Human Genetics) dat er een specifieke marker op het Y-chromosoom is, die vaderlijk door het genoom gaat, het Cohen Modal Haplotype genaamd. Deze set van genetische markers wordt gevonden in bijna 50% van alle Joodse mannen die zichzelf identificeren als Cohanim. Het wordt met bijna dezelfde frequentie gevonden in zowel de Ashkenazische als de Sefardische Cohanim, hoewel deze twee grote groepen Joden al honderden jaren geografisch van elkaar gescheiden zijn. Het Cohen Modal Haplotype wordt alleen gevonden bij ongeveer 10% van de Levieten en Israëlieten. Het is bijna onbestaande in niet-joodse bevolkingsgroepen.
In 1997-1999 werden genetische gegevens over de Lemba verzameld door professor Tudor Parfitt, directeur van het Centre for Jewish Studies aan de School of Oriental and African Studies in Londen. Hij en zijn medewerkers namen genetisch materiaal van mannen van zes Lemba-clans met een geografisch bereik van Zuid-Afrika tot Zimbabwe. Van deze zes clans zijn de Buba opmerkelijk als de priesterlijke clan. Het genetisch materiaal is geanalyseerd op de genetische markers die bij de joden zijn gevonden. Net als bij de algemene Joodse bevolking, werd het Cohen Modal Haplotype gevonden in bijna 10% van alle Lemba-mannen. Bovendien werd het Cohen Modal Haplotype gevonden bij bijna de helft van de mannen in de Buba-stam.